Płyta Henryka von Werle i jego żony Krystyny, po 1373

175 x 310 cm

LOKALIZACJA: 3. przęsło korpusu nawowego, licząc od wschodu, w osi ambony (lokalizacja pierwotna).

  • Wapień rodzaju noir de Torurnai (identyfikacja kamienia potwierdzona petrograficznie), obróbka kamieniarska.
    ________________________
  • Prostokątna płyta kamienna, pierwotnie z metalowymi aplikacjami.
  • Nagrobek małżeństwa von Werle przedstawiał stojącą obok siebie parę małżeńską, wielkości zbliżonej do naturalnej, upozowaną en pied. Pod stopami mężczyzny widniał lew, u stóp kobiety – piesek w obroży z dzwoneczków. W górnej części płyty znajdował się herb rodu (tarcza przecieta wstęgą z trzema trójlistnymi koniczynami). Napis na bordiurze: „Hic iacet dominus Henricus de Werle qui obiit vigilia Michaelis anno domini MCCCLXXIII orate pro eso / hic iacet Christina quondam filia Nicolai Groict quae fuit uxor Henrici de Werle quae obiit die Egidii ao MCCCLXXIII orate pro ea”.

WPIS: © Monika Jakubek-Raczkowska & Juliusz Raczkowski, 2024

Zalecane cytowanie:
Jakubek-Raczkowska M., Raczkowski J., Płyta von Werle
Inwentarz Sztuki Torunia online, Kościół NMP – Płyty nagrobne, 2024
https://heritage.torun.database.umk.pl/kosciol-pw-wniebowziecia-najswietszej-marii-panny-w-toruniu/

Spis treści

Stan zachowania

Kamień mocno zwietrzały, spękany, krawędzie wyoblone. Ślady po aplikacjach metalowych w narożnikach i partii centralnej.

Historia

Nagrobki zostały wymienione w archiwalnych opisach kościoła NMP – Jana Mucka von Muckendorf (1637) (MISCELLANEA 1989), Efraima Praetoriusa (1714) ( PRAETORIUS 1714–1715, EPITAPHIA), Jana Baumgartena (1715-19) (MISCELLANEA 1989) i w ogłoszonej drukiem Kronice toruńskiej Zerneckego (1727) ( ZERNECKE 1727).

 

Rozpoznanie

W kościele NMP znajdowały się przynajmniej trzy, odnotowane w źródłach metalowe płyty nagrobne, które należały do nielicznej grupy tego typu dzieł, znajdujących się w kościołach toruńskich. Podobnie jak zachowana w farze świętojańskiej płyta małżonków von Soest, były najpewniej importami brugijskimi, na co wskazuje fakt, że wykonane były metodą łączenia mniejszych płytek (a więc były łatwe w transporcie), a także – znane z opisów schematy ikonograficzne, w tym charakterystyczny dla płyt flandryjskich motyw dzikiego męża.  Jak wykazały badania w amach projektu, z Flandrii przywożono nie tylko metalowe płytki, ale całe gotowe nagrobki: kamienne płyty z noir de Tournai z aplikacjami.

Kosztowne nagrobki były świadectwem majętności i prestiżu mieszczan toruńskich; ich memoria w kościele franciszkańskim poświadcza silne związki konwentu z miejskim patrycjatem Starego Miasta.

 

Dokumentacja historyczna

Brak.

Dokumentacja badawcza

  • badania pertrograficzne, Wojciech Bartz

Dokumentacja gigapixel

Źródła i bibliografia

Źródła rękopiśmienne i drukowane

,

Literatura

ZERNECKE 1727, s. 22–23.

SEMRAU 1892,

DOMASŁOWSKI / JARZEWICZ 1998, s. 111–115.

CZYŻAK 2005, s. 223–246.

BŁAŻEJEWSKA / PILECKA 2009, s. . 128, 130.

JAKUBEK-RACZKOWSKA 2014, s. 281–282.

,

,

Opracowania niepublikowane