Dekoracja ornamentalna ścian tarczowych krużganka, ok. 1500

Nawa północna (dawny krużganek), relikty polichromii na trzech ścianach tarczowych 1. przęsła od wschodu.

  • Tempera na pobiale wapiennej.
  • Pierwotnie ściany pokrywała malowana malachitową zielenią, bujna, gruba wić roślinna zbudowana z płasko potraktowanych gałązek z wyoblonych sercowatych liści, wyrastających jeden z drugiego i układających się w faliste odgałęzienia i szerokie zakola (najlepiej zachowane w górnej części ściany północnej; na ścianie południowej przetrwały tylko we fragmentach po prawej stronie portalu, na ścianie wschodniej – u dołu po prawej stronie pola). Gdzieniegdzie od głównego pędu odchodzą krótkie, czerwone, linearne odrosty. W tę wić wkomponowane są dwukolorowe, okonturowane czernią, szyszkowate owoce o zróżnicowanej wielkości, okolone symetrycznymi pękami liści (owoc czerwony, liście błękitne lub odwrotnie). Pierwotnie zapewne rzucone wg spójnego systemu, zachowanego tylko fragmentarycznie. Na ścianie północnej – 4 kwiatony (3 zachowane tylko w formie konturowego czarnego rysunku, w tym 2 fragmentarycznie, u góry przy glifie okiennym – pojedyncza szyszka barwna), na ścianie południowej po prawej stronie pojedynczy barwny kwiaton malowany barwnie, po lewej – fragment; na ścianie wschodniej u dołu po prawej stronie barwny kwiaton na sporym fragmencie zielonej gałęzi; mniejsze, o silnie spudrowanej kolorystyce, widoczne są jeszcze w trzech miejscach, w pobliżu łuku sklepiennego.

 

____________________________
WPIS: 
© Monika Jakubek-Raczkowska & Juliusz Raczkowski, 2023

Zalecane cytowanie wpisu:
Jakubek-Raczkowska Monika, Raczkowski Juliusz, Dekoracja ornamentalna ścian tarczowych…
Inwentarz Sztuki Torunia online, Kościół NMP – Polichromia w systemie architektonicznym, 2023
https://heritage.torun.database.umk.pl/kosciol-pw-wniebowziecia-najswietszej-marii-panny-w-toruniu/

Spis treści

Stan zachowania

Reliktowy; istniejące pozostałości polichromii są wyblakłe i silnie spudrowane.

Historia

Polichromia odkryta dzięki pracom badawczym w 1971 r., odsłonięta i poddana konserwacji zachowawczej w 1971 i 1993 r.

Rozpoznanie

Dekoracje ścian tarczowych są późniejsze od polichromii sklepienia, choć nawiązują do nich ogólnym systemem (zielona liściasta wić z czerwonymi strzępkami). Zarówno owalne miękkie kształty listowia, jak i bujne kwiatony, to cechy typowe dla przełomu XV i XVI w. Znajdują swoje analogie w dekoracjach sklepiennych w nawie północnej kościoła świętojańskiego oraz w dekoracji wnętrz mieszczańskich, m. in. przy ul. Szerokiej 22 i Łaziennej 22. Należą one do ostatniej fazy średniowiecznej modernizacji wystroju kościoła NMP.

Dokumentacja historyczna

Brak.

Dokumentacja badawcza

Brak.

Dokumentacja gigapixel

Źródła i bibliografia

Źródła rękopiśmienne i drukowane

Literatura

Opracowania niepublikowane