Barokowe ławy w nawie głównej, XVII w.

Rząd pd.: 1,16 × 3,46 / 2,4 × 3,17, rząd pn. 1,16 × 3,44/2,55 × 3,07

LOKALIZACJA: nawa główna kościoła

  • Drewno intarsjowane – dębina, orzech; bejcowane i woskowane, elementy dekoracyjne malowane na czarno.

_____________ ________________

Trzy zespoły protestanckich ław w stylu wczesnobarokowym, na podestach (7 cm wys.), z dekoracją małżowinową i schweifwerkową, w przęsłach nawy głównej.

  • Zespół czterech ław – pierwszy od wschodu po stronie północnej. Przedpiersia trójosiowe, z kwaterami przedzielonymi pilastrami hermowymi, zwieńczone gzymsem. Trzony pilastrów dekorowane płycinami o ciemnej barwie i przedzielającym je rombowym rautem, z górną częścią o charakterze impostu z nałożonym rautem prostokątnym. W każdej kwaterze kwadratowa płycina ujętą profilowaną ramą z wyłamanymi górnymi narożami, na których niewielkie, ciemnej barwy sterczynki w kształcie zdwojonych pucharów. Pośrodku każdej z płycin pionowo ustawione ciemne, ośmioboczne pole, wokół, przylegając do obramienia symetrycznie komponowana dekoracja schweifwerkowa z motywami małżowinowymi i chrząstkowymi oraz trójlistnymi, ciemnymi w barwie płycinami w narożach. Rama płycin opięta od zewnątrz podobnym ornamentem, o wyraźnie małżowinowo-chrząstkowym charakterze: boczne pełnią funkcję uszaków, dolna fartucha, górna zwieńczenia; te dwie kompozycje przy styku z dolnym cokołem i górnym belkowaniem zaopatrzone na styku formy w cokolik u dołu i gzyms u góry. Gzyms wieńczący w formie uproszczonego belkowania z szerokim fryzem, w którym maszkarony na osiach pilastrów rozdzielone pękami owocowymi oraz prostokątne kartusze ujęte schweifwerkiem, przemiennie prostokątne i ze ściętymi narożami. Na policzkach ław pojedyncze płyciny w uszatej ramie; w górnej części każdej reliefowo opracowana muszla.
  • Zespół czterech ław – pierwszy od wschodu po stronie południowej. Przedpiersia o podziale i kompozycji zbliżonej do przedpiersia w pierwszym zespole po stronie północnej. Zachodzące różnice: płyciny mniejsze, prostokątne; dekoracja schweifwerkowa ściślej wypełnia ich płaszczyznę, z wewnętrznym czwórlistnym okrojem; ramy płycin pozbawione przyległej od zewnątrz dekoracji trójosiowe, pole zewnętrzne dekorowane czterema symetrycznie umieszczonymi kompozycjami maureskowo-schweifwerkowymi z rautem pośrodku.  z kwaterami przedzielonymi pilastrami hermowymi, zwieńczone gzymsem. Na policzkach ław pojedyncze płyciny w uszatej ramie;  w górnej części każdej reliefowo opracowana muszla.
  • Zespół pięciu ław – drugi od wschodu po stronie południowej. Przedpiersia trójosiowe, o podziale i kompozycji jak w zespole pierwszym po stronie północnej (nr 3.1.). Poszczególne pola nieco węższe, zatem kwatery zamiast kwadratowych w kształcie szerokich pionowych prostokątów; to skutkuje nieco innym przebiegiem kompozycji ornamentalnej wewnątrz kwater. Cokół wyższy, brak fryzu ponad belkowaniem wieńczącym przedpiersie, z polami przedzielonymi pilastrami hermowymi, zwieńczone gzymsem. Trzony pilastrów dekorowane płycinami o ciemnej barwie i przedzielającym je rombowym kaboszonem, z górną częścią wydzieloną przewiązką i dekorowaną prostokątnym kaboszonem. W każdym polu kwadratowa kwatera ujętą profilowaną ramą z dolnym gzymsem i wyłamanymi górnymi narożami, na których niewielkie, zaokrąglone obeliski o ciemnej barwie. Poniżej kwatery schweifwerkowy fartuszek z płyciną o ciemnej barwie w osi, osadzony na niskim cokole, po bokach schweiferkowe uszaki z takimiż płycinami, powyżej takież zwieńczenie z płyciną w osi, sięgające ćwierćwałka dekorowanego motywem roślinnym, sięgającego gzymsu. Pośrodku każdej z kwater ośmioboczne pole ujęte profilowaną ramą, otoczone symetrycznie zakomponowanym schweifwerkiem, z czwórlistnymi płycinami w narożach. Gzyms wieńczący w formie uproszczonego belkowania z szerokim fryzem, w którym prostokątne kartusze ujęte schweifwerkiem, oraz maszkarony na osiach pilastrów. Na policzkach ław pojedyncze płyciny w uszatej ramie; w górnej części każdej reliefowo opracowana muszla.

_____________

WPIS: © Michał F. Woźniak, 2023

Zalecane cytowanie:
Woźniak Michał F., Barokowe ławy…
Inwentarz Sztuki Torunia online, Kościół NMP – Mobiliarz, 2023
https://heritage.torun.database.umk.pl/kosciol-pw-wniebowziecia-najswietszej-marii-panny-w-toruniu/

Spis treści

Stan zachowania

Struktura w stanie dobrym, na powierzchni ślady użytkowania i uszkodzeń mechanicznych.

Historia

Rozpoznanie

Dokumentacja historyczna

Dokumentacja badawcza

Brak

Źródła i bibliografia

Źródła rękopiśmienne i drukowane

Literatura

Opracowania niepublikowane