Strona główna Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny DZIEDZICTWO ROZPROSZONE ZABYTKI SEPULKRALNE Portrety trumienne Portret trumienny nieznanego młodzieńca (Stanisława Rościszewskiego?), Toruń?, 2. poł. XVIII w. (MOT)
60 × 48,5 cm
Lokalizacja: Muzeum Okręgowe w Toruniu, nr inw. MT/M/398/SN; przechowywany w magazynie zbiorów.
___________
_________________
WPIS: © Maria Hotel i Michał F. Woźniak, 2023
Dobry. Modelunek doskonale czytelny, miejscami wciąż widoczny jest także pierwotny dukt pędzla. Na całej powierzchni występują zarysowania, przetarcia i odpryski polichromii. Badanie w świetle ultrafioletowym UV ujawniło obecność retuszy i przemalowań konserwatorskich: w partii twarzy, dłoni, na żupanie, rękawach, włosach, na łukach brwiowych oraz w tle. Wtórny jest modelunek i być może koloryt pasa kontuszowego; niewykluczone, iż w późniejszym czasie dodano szabelkę, lub przynajmniej znacznie uwidoczniono jej kształt. Podobrazie blaszane jest lekko pofalowane, z kilkoma widocznymi ubytkami po gwoździach. Na całej powierzchni odwrocia miejscowe przebarwienia świadczące o korozji.
Portret pochodzi z kościoła pofranciszkańskiego Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (ob. Wniebowzięcia NMP) gdzie znalazł się w czasach bernardyńskich; jeszcze w 1892 roku zawieszony na północnej ścianie prezbiterium (SEMRAU 1892).
Herbem Janosza pieczętowali się Rościszewscy; członkowie tej rodziny (przynamniej jeden jej przedstawiciel) zostali pochowani pod prezbiterium kościoła Mariackiego w tzw. „krypcie Czapskich”, obok kilku innych familii szlacheckich związanych z Toruniem ( SEMRAU 1892; GRUPA 2005, s. 105). Z badań archeologicznych, prowadzonych w 1983 roku przez Andrzeja Florkowskiego wynika, iż we wspomnianej krypcie spoczęło dwoje dzieci (GRUPA 2005, s. 106).
Blacha trumienna zapewne zawiera wizerunek jednego z Rościszewskich, może Stanisława (KLUCZWAJD 2005), przedstawiciela rozgałęzionej rodziny w na Mazowszu płockim i w ziemi dobrzyńskiej; litery S B mogą dotyczyć godności ziemskiej, np. sędziego brzeskiego, może stolnika lub raczej – z uwagi na młody wiek – stolnikowicza brzeskiego.
Niezbyt wysoka jakość artystyczna oraz niewyszukane zamówienie o charakterze prywatnym wskazują na powstanie portretu w lokalnym warsztacie malarskim.
Brak
SEMRAU 1892, s. 56
KLUCZWAJD 2005, s. 57, nr 13