Puszka na komunikanty (cyborium eucharystyczne), złotnik pozacechowy, Prusy Królewskie (Toruń?), ok. 1628

Wys. 29,2 cm; Ø stopy 11,6 cm; Ø czaszy 10,2 cm; wys. pokrywy 13,7; Ø pokrywy 9,9 cm

  • Srebro; odlew (trzon i zwieńczenie), kucie, trybowanie, grawerowanie, cyzelowanie, fakturowanie; częściowe złocenie (wewnątrz oraz profile stopy i czaszy, ornament i zwieńczenie); inskrypcje: grawerowana i punktowana.

_________________________________

  • Puszka na kolistej stopie, z krótkim trzonem i kulistego kształtu częścią górną (czasza wraz z pokrywą). Stopa na wąskiej kryzie, oddzielonej uskokiem i niewielką wklęską od ćwierćwałkowego cokolika, zdobionego fryzowo ulistnionymi reliefowymi gałązkami o muszlowych i schweifwerkowych zakończeniach. Wierzch stopy płaski, gładki, lejkowato przechodzący w stożkową szyjkę. W trzonie niewielki nodus z 6 małymi puklami w części górnej i ostrymi załamaniami ścianek. Czasza wraz z pokrywą kształtu zbliżonego do kuli, z zaznaczonymi profilami przy krawędziach obu części. Pod spodem czaszy, przy trzonie linearnie potraktowane krótkie koncentrycznie ułożone listki; w szczycie nakrywy liście większe, reliefowe, promieniście rozłożone, o schweifwerkowym charakterze. W zwieńczeniu korona z 8 fleuronami, na szerokich kabłąkach osadzony na kuli wysoki krucyfiks.
  • Ornament trybowany wyraziście, choć mało precyzyjnie, na fakturowanym tle przy użyciu puncyn o dość dużej głowicy. Połączenie stopy z trzonem nowsze.

_________________________________

  • Na kryzie stopy nieczytelne oznaczenie w polu wydłużonym, zwężającym się.
  • Na płaszczu stopy grawerowane maujuskułowe litery E. S. L. o szrafowanych trzonkach i kropkach kwadratowego kształtu. Pod spodem stopy inskrypcja majuskułowa punktowana: DEO. OPT. MEA. ALBERTVS. ŻELA. Ao Do 1628.

WPIS: © Michał F. Woźniak, 2023

Spis treści

Stan zachowania

Dobry.

Historia

Pochodzi zapewne z przedmiejskiego kościoła św. Wawrzyńca, wymieniana w wizytacji 1724 i w inwentarzach po jego zburzeniu w 1806; początkowo przechowywana zapewne w kościele św. Jakuba lub klasztorze Benedyktynek, następnie od 1809 w kościele św. Jana; w 1827 lub krótko po przeniesiona do kościoła NMP.

Rozpoznanie

M.F. Woźniak sugeruje miejscowe wykonawstwo puszki.

Dokumentacja historyczna

Dane w opracowaniu …

Dokumentacja badawcza

Źródła i bibliografia

Źródła rękopiśmienne i drukowane

Literatura

Opracowania niepublikowane