Malowany baldachim z kotarą, 1722

4,18 m szer.

LOKALIZACJA: nawa południowa, 3. przęsło, ściana południowa – strefa podokienna.

  • Malowidło olejne o grubo kładzionej warstwie malarskiej (DOKUMENTACJA 1990, s. 64), położone na starszej scenie bez dodatkowych pobiał (jej fragmenty są widoczne w dolnych narożach kompozycji);  wykończone linearnie i miejscowo laserowane.
  • Malowany baldachim miał pierwotnie najpewniej formę piramidalną, opadająca z niego iluzjonistyczna kotara – modelowana walorowo – została „upięta” przy krawędzi ściany w koliste chwosty i opada dwoma festonami, flankującymi epitafium; materia stanowiąca dlań tło, jest udrapowana w miękkie łukowate fałdy misowe. Wierzch tkaniny jest zielony, ozdobiony linearnym czarnym ornamentem roślinnym, podszewka pierwotnie była również zielona; została przemalowana ciemną czerwienią z rzuconymi wierzchem motywami, malowanymi ugrem i szrafowanymi ukośną kreską, imitującymi haft (pojedyncze stylizowane łodyżki niosące wielopłatkowe kwiaty o dużych główkach, skierowane w różne strony oraz krótsze gałązki). Szeroka bordiura z malowanymi jasnym ugrem gęstymi frędzlami jest przemalowaniem.

 

____________________________
WPIS:
© Monika Jakubek-Raczkowska & Juliusz Raczkowski, 2023

Zalecane cytowanie:
Jakubek-Raczkowska Monika, Raczkowski Juliusz, Malowany baldachim…
Inwentarz Sztuki Torunia online, Kościół NMP – Wystrój malarski, 2023
https://heritage.torun.database.umk.pl/kosciol-pw-wniebowziecia-najswietszej-marii-panny-w-toruniu/

Spis treści

Stan zachowania

Malowidło jest niekompletne, brakuje jego wierzchołka (w wyniku przekształceń otworów okiennych w l. 1897–1913) oraz dolnej części (zatynkowana) a spływy boczne są zasugerowane rekonstrukcją kreską. Powierzchnia wykazuje ubytki mechaniczne, liczne uzupełnienia i miejsca reintegracji warstw malarskich (tratteggio), zostawiono w niej także cztery rozległe ubytki o charakterze świadków, ujawniających leżące pod spodem warstwy malarskie.

Historia

Malowidło zostało wprowadzone na ścianę kaplicy jako tło dla epitafium Jana Mucka von Muckendorfa podczas jego renowacji w 1722 r. W okresie późniejszym (być może za bernardynów) kotara została przemalowana z zielonej na czerwoną (DOKUMENTACJA 1990, s. 42). Odnotowane przez Heisego w 1892 r. – ACTA DER KöNIGLICHEN KREISBAUVERWALTUNG 1856–1909, s. 196: „Am des Epitaph in der Mitte farbige Draperie aus der Zeit der Epitaphs“. Podczas prac konserwatorsko-restauratorskich w l. 1988–1990 zdecydowano się nie usuwać tego nawarstwienia, jako historycznie integralnego z epitafium; poza tym jego bezpieczny transfer okazał się niemożliwy (DOKUMENTACJA 1990, s. 78–79).

Rozpoznanie

Pod względem typologicznym, malowany baldachim znajduje liczne analogie w XVIII-wiecznych polichromiach w wystroju innych kościołów toruńskich.

Dokumentacja historyczna

BRAK

Dokumentacja badawcza

  • Dokumentacja w świetle UV, J. Raczkowski, 2021.
  • Dokumentacja w bliskiej podczerwieni NIR, J. Raczkowski, 2021.

Źródła i bibliografia

Źródła rękopiśmienne i drukowane

Literatura

Opracowania niepublikowane

DOKUMENTACJA 1990, 64–65, 78, 82–83